Renk Nedir? Nasıl Oluşur?

Yazının altında acelesi olanlar için özet bilgi mevcut, ama biz yine de hepsini okumanızı öneriyoruz :)

Günlük hayatta karşımıza farklı şekillerde pek çok renk çıkar. Renkleri karıştırarak güzel görüntüler elde edebilir ve göz zevkimize hitap eden renk birleşimleri oluşturabiliriz. Peki, bu renk dediğimiz şey nedir ve nasıl oluşur? 

Renk Nedir?

Işığın sadece görülebilir formu olan beyaz ışık insan gözü tarafından görülebilir. Bu beyaz ışığın dalga boyu aralığı  390 nm - 700 nm (nm = nanometre) arasındadır.  Beyaz ışık kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor renklerinin birleşmesiyle meydana gelir ve bu 6 renk farklı dalga boylarına sahiptir. Renk maddelere çarpan ışığın yansıması sonucunda meydana gelen bir şeydir. Renk; ışık, göz ve beyinle ilişkilendirilir. Bu nedenle de üç farklı sistemde farklı bir şekilde yorumlanması gerekir.

1- Psikolojik Sistem

Beynimizde olup biten durumları kapsar. Bu durumların kesin bir şekilde çözümlenmesi imkansızdır. Gözleri ve beyni sağlıklı ve normal olan iki insan aynı cinsten ışığa maruz bırakılırsa, durumları aynı kelimelerle anlatabilirler; fakat o kelimenin birisi için ifade ettiği anlam diğeri için ifade ettiği anlamla aynı olmayabilir.  Bu yüzden, bu öznel bir durumdur.

2- Fizyolojik Sistem

Farklı ışık cinslerinin gözün ağ tabakası üzerinde sinir hücreleri olan nöronlar aracılığıyla oluşturulan fizyolojik durumdur. Işığın görünüş olayı fizyolojiktir ve renk ise bize aittir. Yani kısacası renk bir duygudur.

3- Fiziksel Sistem

Elektromanyetik ışık spektrumunun ölçü ve sayılarla genişçe gösterilen bir durumudur. En önemli olan şey ışığın hangi dalga boyunda olduğudur. Fizikte renk türü titreşen ışığın dalgalarından ve dalgaların boylarından ibarettir. Dalga boyları ışığın kimlik özelliği gibidir ve hepsi birbirinden farklıdır. En uzun dalga boylu ışık kırmızı, en kısası ise mordur.

Rengin Tarihçesi         

Renklerin oluşumu ve anlamı üzerine ortaya atılan fikirler Antik Yunan zamanlarına kadar dayanır. Ayrıca Arap ve Hint kaynaklarında da fiziksel sistemdeki renk kuramına ait bilgilere rastlanmıştır. O zamanlarda renk kuramı üzerine çalışmalar yapan Aristoteles, Pisagor, Platon, Plinus gibi pek çok hezârfenin yanında bir de Rönesans Çağı'nda Leonardo Da Vinci, Rubens gibi sanatçılar da çalışmalar yürütmüştür.

Bir diğer çalışmada ise, renklerin psikolojik ve fizyolojik etkileri ve kişisel gelişim alanında çalışmalarını sürdüren Living  Colour (Canlı Renkler) organizasyonunu hayata geçiren Howard Sun (1984), çalışmalarını Theophilus Helidor Gimbel'le birlikte yoğunlaştırdı. 1983 yılında renk terapisti unvanına layık görüldü. İnsanların kişisel, fiziksel ve ruhsal dünyaları konusunda çok derin araştırmalar yaptı. Grup terapi deneyleriyle psikolojik sistemdeki doğru bilgiyi insanlığa aktarmış oldu. Renk analizindeki ustalığını aynı hayatı paylaştığı eşi Dorothy Sun'la geliştirdi ve eşiyle birlikte 1984 yılında İngiltere'nin ilk terapi merkezini açtı. Bu gelişmeden sonra insanlar renklerle kişiliğin ve iç dünyanın keşfine başladılar.

Renk Bilimi Nasıl Doğdu?

İngiliz fizikçi Isaac Newton (1642-1727) 1670 yılında güneş ışığını elmas bir prizmadan geçirerek, kırılma sonucu renklerin ayrıldığını görmüştür. Bir odayı tamamen kapatıp kapkaranlık olmasını sağladıktan sonra ince bir delikten giren ışığın önüne prizma koyarak parçalanış halini gökkuşağındaki gibi 7 rengi yukarıdan aşağıya doğru bir perdeye yansıtmayı başarmıştır. Güneş ışığını oluşturan bu renklerin sırrını çözmek için bir adım atmıştır. Attığı bu adım sayesinde günümüzde, üzerine çok sayıda araştırmalar yapılan Renk Bilimi'nin bir bilim dalı olmasını sağlamıştır.

Newton'dan sonra Chevreul, Helmhotz, Young gibi bilim insanları bu bilim dalı üzerinde yoğunlaşarak çalışmaları derin bir şekilde devam ettirmişlerdir. Newton, beyaz perde üzerindeki renklerin bir sıra halinde dizilmesine Güneş Tayfı (Spektrum Solaers) adını verdi. Spektruma göre, tüm renkler beyaz ışıktan doğar.

Rengi görmeden duyarlılıkla da kolay bir şekilde hissedebilirsiniz. Mesela, kendinize bir sarı bir de mor kart tutun. Gözlerinizi kapatın ve bu kartları derinizin üstünde olmak şartıyla dizlerinizin üzerine koyun. Yine gözünüz kapalı şekilde elinizi ellerinizi kartların üzerine yerleştirin ve bir süre konsantrasyonunuzu sağlayın. Belirli bir süre ardından sarı karttan sıcak bir his, mor karttan da daha serin bir his gelecektir. Çünkü sarı renk sıcak renkler grubunda, mor renkse soğuk renk grubundadır.

Tekrardan bu duruma benzer bir durumla belirli bir rengin tamamlayıcısını (komplamenter) bilimsel yöntemlerle bulmak mümkündür. Daire şeklindeki beyaz bir kartonun yarısını yeşile boyayın ve diğer yarısını ise beyaz bırakın. Bu daireyi kendi etrafında hızlıca döndürürsek bir süre sonra beyaz kısmını pembe olarak göreceksiniz. Çünkü yeşilin tamamlayıcısı pembedir. Hatta beyaz kısmı pembe olarak boyayıp aynı deneyi yaparsak bir süre ardından kartonun beyaz renk alacağını görürüz. Tüm bunların sonucunda oluşturulan sonuç, renk bir enerjidir ve renk bilimi pozitif bir bilim dalıdır. 

Renkler Nasıl Oluşur?

Renk, maddelere çarpıp maddelerin üzerinden yansıyan ışığın gözde farklı şekillerde algılanması sonucu ortaya çıkar. Maddeler kendilerine gelen ışığın bir kısmını soğururken bir kısmını da ayna misali yansıtır. Bu soğurulma ve yansıma oranları, durumdan duruma göre farklılık gösterebilir ve bu farklılığın sonucunda da renkler oluşur. Örneğin ışık bir maddeye çarptıktan sonra ışığın tüm dalga boyları eşit derecede sapıp yansırsa, madde beyaz renk görünür. Eğer ışığın geldiği madde tüm ışığı soğuruyorsa madde siyah görünür ve ayrıca siyahı ışığın yansımaması sonucu gördüğümüzden siyah bir renk değildir.

Renklerin İlişkisi

Renk teorisine göre, renkler iki ana başlıkta incelenir. Bunlar ana ve ana renklerin birleşiminden meydana gelen ara renklerdir.

Ana Renkler: Kırmızı, sarı, mavi
Ara Renkler: Turuncu, yeşil, mor

Ara renkler şu şekilde oluşmuşlardır:

turuncu= kırmızı + sarı
yeşil= mavi + sarı
mor= mavi + kırmızı

Bunların yanında yarattıkları psikolojik etkiye göre renkleri sıcak ve soğuk renkler olarak gruplandırırız.

Sıcak Renkler= Kırmızı, sarı, turuncu ve türevleri
Soğuk Renkler= Mavi, mor ve türevleri

Yeşil, bu iki renk grubunun hiçbirinin içerisinde değerlendirilmez ve bunların arasında bir geçiş rengi olarak kabul edilir. Yeşilde sarı rengin etkisi fazlaysa yeşil rengi sıcak; mavi etkisi fazlaysa soğuk bir tona ulaşır.

Mor ile sarı, kırmızı ile yeşil, mavi ile turuncu ise birbirine ters (kontrast) renklerdir. Bu renkler yanyana geldiklerinde birbirlerinin etkilerini artırırlar.

Özet

İnsanlar ışığın sadece görülebilir ışık türü olan beyaz ışığı gözleriyle görebilir. Renk oluşumu da son derece basittir. Açıklayacak olursak renk, maddelere çarpıp maddelerin üzerinden yansıyan ışığın gözde farklı şekillerde algılanması sonucu ortaya çıkar. 

Renkler aynı  zamanda sıcak ve soğuk renkler olmak üzere de ikiye ayrılır. Sıcak renkler kırmızı, sarı ve turuncudur. Soğuk renkler ise mavi, mor ve yeşildir. Bir de ana renkler ve ara renkler vardır:

Ana Renkler: Kırmızı, Sarı, Mavi
Ara Renkler: Turuncu, Yeşil, Mor

Ara renkler şu şekilde oluşmuşlardır:

Turuncu= Kırmızı + Sarı
Yeşil= Mavi + Sarı
Mor= Mavi + Kırmızı

Bu açıkladıklarımız rengin fiziksel anlamda açıklamasıdır. Renk, aynı zamanda psikolojik ve fizyolojik dallarda farklı anlamlarda incelenir.

Renk bilimi çok eski zamanlardan beri üzerinde çalışılan bir konu olmuştur. Bu bilim dalının gelişmesini sağlayacak en büyük adımı atan kişi ise Isaac Newton'dur. Isaac Newton, kapkaranlık bir odada, ince bir delikten geçen ışığın önüne elmas bir prizma yerleştirdiğinde güneş ışığının (beyaz ışık) kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor renklere ayrıldığını gözlemlemiş ve bu renklerin sürekli aynı sırada dizildiğini görmüş. Buna da Güneş Spektrumu (Spektrum Solaers) adını vermiştir.

Yorum Bırakmayı Unutma Lütfen :)

Yorumların bizim için değerli. Yazıyı okuduktan sonra yorum yaparak Bilim Ayısı'nın içerik kalitesine katkıda bulunabilirsin. Bu sayede biz de daha kaliteli içerikleri seninle daha hızlı paylaşabiliriz.

Sol üst köşedeki oka tıklayarak Anasayfa üzerindeki sosyal medya ikonlarından sosyal medyada bizi bulabilir ve ilgi çekici paylaşımlarımızı takip edebilirsin.

E-posta ile abone olarak yayınladığımız yeni içeriklerden ücretsiz haberdar olabilirsin.

Aklına takılan ve senin için araştırıp yayınlamamızı istediğin ne varsa yoruma konusunu bırakabilir ya da anasayfadaki "İletişim" menüsünden bize ulaşabilirsin.

KAYNAK
http://yumurtaliekmek.com/renk-nedir-nasil-olusur/
https://www.evdemimar.com/renk-nedir-renkler-nasil-olusur/
https://www.bilgiustam.com/renk-nedir-nasil-olusur/
http://www.nkfu.com/renk-nedir-nasil-olusur/
https://teknolojiprojeleri.com/teknik/renk-nasil-olusur
http://www.tech-worm.com/renk-nedir-nasil-olusur-renklerin-ozellikleri-nelerdir/
https://www.photofocus.biz/2017/12/06/renk-nedir-nasil-olusur/