"Verem nedir? Su çiçeği hastalığı nedir? Verem aşısı, grip aşısı, çiçek aşısı nasıl ve kimlere yapılır? Etkileri ve yapılma zamanları nelerdir?" gibi bilgileri Bilim Ayısı sizler için derledi. Hadi başlayalım...
Verem Aşısı (BCG)
Verem nedir ?
Herhangi bir organa, daha çok da akciğerlere yerleşen Koch basilinin yol açtığı ateşli ve bulaşıcı bir hastalığa verem denir.
-Verem son yıllarda Türkiy'de artış göstermiştir.
-Verem aşısının sadece risk gruplarına değil herkese uygulanması gerekir.
-Verem aşısında kullanılan bakteriyi iki Fransız bilim insanı elde etmiştir.
ALBERT CALMETTE-CAMILLE GUERIN
-Basil grubu bu bakteri 1921 yılında üretilmiştir. Üretilen kültürünün insana zararsız, ancak antikor oluşumu için etkin olduğu görüldü.
-1936 yılında sürdürülen bu çalışmalar sonuçlandı ve aşı son biçimini aldı.
Aşı Nasıl Yapılır ?
-Aşı deri içine verilerek uygulanır.
Eskiden ağız yoluyla da uygulanmış , ama bağışıklık oluşturacak kadar yüksek miktarda antikor oluşumu sağlamayan bu yöntemden vazgeçilmiştir.
Etkisi:
-BCG aşısı bebekleri 5 yaşına kadar %80-90 oranında korur. Bu koruma 10 yaşına değin %80 ‘e erişkinlerde %50 ‘ye kadar düşer. Bazı durumlarda koruma tam değildir. Ama her durumda aşı hastalığın vücuda yayılmasını engeller.
-Genellikle etkisi 10 yıla kadar sürer.
Yapılma Zamanı:
-Günümüzdede tartışılan bir konudur. Bazı uzmanlara göre aşı yenidoğana, bazılarına göre okul öncesi yaşlarda , bazılarına görede ilkokul döneminin sonunda uygulanmalıdır.
ÖNEMLİ:
Aşı verem hastalığına yakalanmamış kişilere yapılır.
-Bu nedenle aşı öncesinde TÜBERKÜLİN testi yapılır.
Kimler Aşılanır ?
-Yeni doğanlar,tüberkülin testi negatif sonuç verenler.
-5 ile 15 yaşlarında hastalığın yaygın olduğu bölgelerde yaşayan ve tüberülin testi negatif çıkanlarda.
-5ile 15 yaşlarında aile bireylerinden birinde verem saptanan ya da önceden verem hastalığı geçirmiş ve tüberkülin testi negatif sonuç veren kişiler.
-Sağlık kuruluşlarında çalışan ve tüberkülin testi negatif çıkan kişiler.
-Tüberkülin testi negatif çıkan tıp öğrencileri, tıp fakültesine kayıt sırasında.
-Tüberkülin testi negatifçıkan ve askerlik görevine yeni başlayan kişiler.
Aşılama genellikle verem savaş dispanserlerinde yapılır.
Komplikasyonlar:
-Lenf bezlerinin büyümesi şişlik.
Grip Aşısı
Grip nedir ?
Nezle ve genel kırıklıkla karışık kas ağrıları ve ateşle kendini gösteren, salgın yapan, bulaşıcı hastalıktır.
Belirtileri:
-yutak, gırtlak iltihabı
-bronşit, ateş
-kırıklık
Gripten korunmanın en iyi yolu yaygın olarak görülen grip virüsü alt tipine karşı aşılanmaktır.
Etkin aşı elde edebilmek için her yıl salgına yol açan virüsün yapısı tespit edilmektedir.
Nasıl Yapılır ?
Aşı deri altına ya da kas içine uygulanır.
Etki:
Koruma oranı %60-80 arasında değişmektedir.Koruma 5 ay içinde kaybolur.
Kimler Aşılanır ?
-65 yaş üzerindeki herkes
-Bakıma gereksinim duyanlar, huzurevinde yaşayanlar
-Dolaşım yada kronik solunum sistemi hastalığı olanlar.
-Şeker hastalığı, tümör, böbrek hastalığı ya da kronik karaciğer hastalığı olanlar.
-Yoğun bakımda tedavi gören yeni doğanlar
Komplikasyonlar:
-Kızarıklık ,şişme ve ağrı
Sakıncalı Durumlar:
Aşı akut bir hastalığı bulunanlara ve yumurtaya karşı alerjisi olanlara uygulanmaz.
Aşıda uygulanan grip virüsü , yumurta kültürlerinde üretilmekte, daha sonra yumurtadan tümüyle arındırılmaktadır.
Çiçek Aşısı
Su çiçeği hastalığı nedir ?
Virüs kökenli ve genelde çocuklarda görülen bir hastalıktır. Suçiçeği hastalığına neden olan virüs, Varicella-zoster virüsüdür.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 8 Mayıs 1980’deki 33. Toplantısında çiçek hastalığının bütün dünyada ortadan kalktığı açıklanmıştır.Son çiçek hastalığı olgusu 1977’de Somali’de görülmüştür.Bu olay tıbbın en önemli başarılarından biridir.Elde edilen başarı, bütün dünyada yürütülen çiçek aşısı kampanyalarına bağlıdır.Türkiye’de zorunlu olarak yapılan çiçek aşısı , Dünya Sağlık Örgtü’nün açıklamaları doğrultusunda kaldırılmıştır.
Kaynak:
Medicana Sağlıklı Yaşam Genel Sağlık Ansiklopedisi
c.7 s;105,106
http://www.toraks.org.tr/halk/News.aspx?detail=3504
Yorumlar
Yorum Gönder