Hepimiz büyük rüzgarlara şahit
olmuşuzdur. Fakat büyüklerimiz genelde küçük çaplı rüzgarlara bile kasırga
demektedir. Aslında kasırgayı yanlış tanımlıyorlar. İşte merakınızı giderecek
ve kasırga konusunda ufkunuzu açacak bilgiler bu yazıda.
Kasırga, en tehlikeli ve yıkıcı
tropik fırtınalardan biridir. Yer yer dönerek esen, yağmurla karışık çok
şiddetli bir fırtınadır. Tropik denizlerin sıcak suları (en az 27 derece)
üzerinde ortaya çıkar. Bir rüzgarın "kasırga" diye adlandırılabilmesi
için saatte en az 120 km hıza ulaşması gerekiyor.
Bu yüzden, Türkiye'deki şiddetli rüzgar olayları için bu yanlış bir tabirdir. Çünkü bu bölgelerde kasırga yaşanmaz.
Şiddetli bir kasırga yaşanması için okyanusa kıyımızın olması gerekiyor. Dolayısıyla, bu tür can kayıpları ülkemizde yaygın olarak görülmemekte.
Kasırgalar normal
şartlarda çok büyük can ve mal kayıplarına neden olabilir. Kasırgalar bazen
saatte 300 km hıza ulaşabiliyorlar. Bilim ayımız kasırga ile ilgili birkaç
ilginç bilgiyi derlemiş. Hadi onlara bir göz atalım.
1- Arthur,
Bertha, Cristobal, Gustav, Laura, Amanda, Boris, Cristina, Norbert, Xavier,
Sandy... Bunlar birer insan ismi değil. Kasırga isimleridir. Bu kasırgaların
isimleri, neden oldukları can ve mal kayıplarından dolayıdır.
2- Kasırga
anlamına gelen İngilizce "hurricane" sözcüğü Maya dilinde Büyük
Tufan'ı yarattığına inanılan Fırtına ve Kötü Ruhlar Tanrısı olan Huracan'dan gelmektedir.
3- 1609
yılında İngiltere'den Virginia'ya bir grup İngiliz yerleşimci Bermuda
açıklarında kasırgaya yakalanarak kıyıya sürüklendi. Bu olayın ünlü yazar
Shakespeare'in "Fırtına" adlı oyununa ilham kaynağı olduğu
söyleniyor.
4-
Kasırgalar pek çok güçlü donanmaya büyük zararlar vermiş. Öyle ki İspanya ve
ABD arasındaki savaş sırasında ABD başkanı olan McKinley, İspanyol
donanmasından daha çok kasırgadan korktuğunu söylemiştir. Bu vesileyle de
şimdiki Ulusal Kasırga Merkezi'nin öncüsü sayılabilecek bir kasırga uyarı
istasyonları ağı kurulmuş.
5- 2. Dünya
Savaşı sırasında, Britanyalı bir uçuş eğitmeni olan Albay Joe Duckworth
uçağıyla kasırganın içerisinden geçebileceği konusunda diğer pilotlar ile
iddiaya girmiş ve nasıl olduysa başarılı olmuştur.
6- ABD'de
kasırgalarla ilgili tahminler Hava Kuvvetleri'ne bağlı pilotlar ile yapılıyor.
Basıncı, sıcaklığı, nemi ve rüzgarın hızını ölçen aygıtlar içeren paraşütlerle
donatılmış tüpler kasırganın merkezine salınıyor.
7-
Dünya'nın dönüşüne bağlı olarak, kasırgalar Ekvator'un kuzeyinde saat yönünün
tersine, güneyinde ise saat yönünde hareket eder.
8- Tipik
bir kasırgadan, çevreye yaklaşık 600 trilyon watt'lık bir ısı enerjisi yayılır.
Bu da dünyanın toplam elektrik üretme gücünün 200 katına eşittir.
9- Bugüne
dek bilinen en şiddetli tropikal siklon (kasırga) 1979'da yaşanan ve Pasifik
Okyanusu'nun kuzeybatısında meydana gelen tayfundur. 2200 km rüzgar alanı olan
tayfunun hızı saatte 305 km'ye ulaşmış.
10- Dünya
Meteoroloji Örgütü 1953'ten itibaren kasırgalara ad vermeye başladı. Örgütün
alfabetik sıraya göre dizilmiş, adlardan oluşan altı listesi var. Her altı
yılda bir ilk listeye dönülüyor.
KAYNAKÇA
Gayet hoş ve bilgilendiriciydi.Teşekürler Bilim Ayısı
YanıtlaSilYorumunuz için biz teşekkür ederiz :)
YanıtlaSilBizi sosyal medyada takip etmek için Anasayfadaki ikonları kullanabilirsiniz.
Yazı konusu fikri vererek de bilgi havuzumuza katkıda bulunabilirsiniz. :)