Hepimiz denizin geceleri bazen yükselip alçaldığını biliyoruz. Buna “gelgit”
denildiğini de hepimiz biliyoruz. Peki bu neden ve nasıl meydana gelir? Hadi
gelin bilim ayısına soralım.
Gel-git ya da med'cezir, bir gök cisminin başka bir gök cismine uyguladığı kütle çekimi nedeniyle her iki cisimde meydana gelen şekil bozukluklarıdır.
Gel-git ya da med'cezir, bir gök cisminin başka bir gök cismine uyguladığı kütle çekimi nedeniyle her iki cisimde meydana gelen şekil bozukluklarıdır.
En çok bilinen gelgit şekli, her bir Ay gününde Ay
ve Güneş'in göreli konumlarındaki değişmeler nedeniyle çekim kuvveti etkisiyle
denizdeki yükselme ve alçalmalardır.
Gel-git, (Med'Cezir) Ay ve Güneş'in
konumlarındaki değişmeler sonucu kütle çekimlerinde ortaya çıkan farklılıklar
nedeniyle deniz seviyesindeki yükselme ve alçalmalar meydana gelir.
Ay'ın ve
Güneş'in çekim gücüyle okyanuslarda çıkan gel-git olayında Ay, Dünya'ya
Güneş'ten daha yakın olduğu için etkisi Güneş'ten daha büyüktür.
Ay ve Güneş aynı doğrultuda oldukları oldukları zaman çekim güçleri birbirine eklenir ve sudaki kabarma daha fazla olur. Buna büyük gel-git de denir.
Fakat Ay ve Güneş birbirlerine dik doğrultuda oldukları zamanlarda çekim güçleri birbirini zayıflatır ve kabarma daha az olur. Buna da küçük gel-git denilir.
Gel-git başlarken sular 6 saat içinde en yüksek noktaya varır ve 6 saat sonra eski duruma geri döner. Gel-git her gün bir önceki güne göre 50 dakika geç başlar.
Ay ve Güneş aynı doğrultuda oldukları oldukları zaman çekim güçleri birbirine eklenir ve sudaki kabarma daha fazla olur. Buna büyük gel-git de denir.
Fakat Ay ve Güneş birbirlerine dik doğrultuda oldukları zamanlarda çekim güçleri birbirini zayıflatır ve kabarma daha az olur. Buna da küçük gel-git denilir.
Gel-git başlarken sular 6 saat içinde en yüksek noktaya varır ve 6 saat sonra eski duruma geri döner. Gel-git her gün bir önceki güne göre 50 dakika geç başlar.
Özetlersek:
Gelgit bir gök cisminin başka bir gök cismine kütle çekimi uyguladığı için her iki cisimde de meydana gelen şekil bozukluklarıdır.
Bizim en çok bildiğimiz ve en yaygın gel-git şekli her bir Ay gününde Ay'ın ve Güneş'in konumlarının değişmesi nedeniyle denizin yükselmesi ve alçalmasıdır.
Ay ve Güneş aynı doğrultudaysa çekim kuvveti artar ve büyük gel-git oluşur. Eğer birbirlerine dik konumdalarsa birbirlerinin çekim kuvvetini azaltacakları için küçük gel-git meydana gelir.
Gel-git 6 saat içinde en yüksek noktaya erişir ve 6 saat içinde eski durumuna döner. Her günkü gel-git bir önceki gün olan gel-gite göre 50 dakika geç gerçekleşir.
KAYNAKÇA
· http://www.on5yirmi5.com/haber/egitim/egitim-guncel/139201/gel-git-med-cezir-nedir-nasil-olusur.html
Yorumlar
Yorum Gönder